Eins og áður er tekið fram, skyldi vera prestur heimilisfastur á Stokkseyri í kaþólskri tíð, sennilega frá því er kirkja var þar sett og fram undir lok 15. aldar. Á því skeiði hafa verið þar svonefndir kirkjuprestar, sem voru á fyrstu öldum kristninnar litlu betur settir en þrælar. Voru þeir mjög háðir kirkjueiganda og lifðu […]
122-Prestar og meðhjálparar Read More »
Meðan prestskyld var á Stokkseyri í kaþólskum sið, hefir Stokkseyrarsókn verið sérstakt prestakall. Svo var enn um aldamótin 1400, eins og sjá má af Vilkinsmáldaga. Hins vegar er prestskyldin niður fallin á dögum Gísla biskups Jónssonar samkvæmt máldaga kirkjunnar frá 1560. Líklegt er, að þessi breyting hafi orðið seint á 15. öld, um 1470 eða
121-Stokkseyrarprestakall Read More »
Það má telja nokkurn veginn víst, að kirkjan á Stokkseyri hafi þegar í upphafi verið sóknarkirkja, þ. e. að til hennar hafa verið lagðir ákveðnir bæir að tollum og tíundum, messusöng og prestsþjónustu. En það var á valdi biskupa að ákveða, hver sókn skyldi vera, og munu litlar breytingar á því hafa orðið, eftir að
120-Stokkseyrarsókn Read More »
Stokkseyrarkirkja stendur austan við hið forna Stokkseyrarhlað með’ stórum grafreit umhverfis, sem nær fram að sjógarði og nýtur skjóls af honum. Jarðvegurinn er sendinn sjávarbakki, þurr og mjög hreinlegur, og viðir fúna þar undra seint. Kirkjugarðurinn hefir verið færður út tvívegis á þessari öld, rétt eftir 1920 og aftur 1938 og er nú að verða
119-Kirkjugarðar og legsteinar Read More »
Kirkjugripir Í Þjóðminjasafni er til nákvæm lýsing á kirkjugripum Stokkseyrarkirkju, skráð af Matthíasi Þórðarsyni þjóðminjaverði 19. ágúst 1909 og endurskoðuð 7. sept. 1916. Þykir vel við eiga að birta lýsingu hans hér, en hún er á þessa leið: „Altaristaflan. ekki gömul; allstór og allgott málverk, himnaförin, ekki merkt. Umgjörðin er með íslenzkri áletrun neðst, ritningargreininni
Nú skal hverfa að því efni að skýra nokkuð frá kirkjubyggingum á Stokkseyri, eftir því sem kunnugt er um. Engar heimildir eru til um það efni frá hinum fyrri öldum sögu vorrar. En ef geta ætti sér til um það, hversu oft kirkjan hafi verið endurbyggð á 9 öldum tilveru sinnar, má í fyrsta lagi
117-Kirkjubyggingar Read More »
Kirkjan á Stokkseyri var bændakirkja fyrr á tímum sem aðrar kirkjur hér á landi. Bændakirkjur urðu þannig til, að bændur reistu á eiginn kostnað kirkjur á jörðum sínum, ýmist að áeggjan kennimanna eða af trúarlegum áhuga. ,,Hvatti menn það mjög til kirkjugerðar, að það var fyrirheit kennimanna, að maður skyldi jafnmörgum mönnum eiga heimilt rúm
116-Stokkseyrarkirkja og eigendur hennar Read More »
Í Stokkseyrarhreppi hinum forna hefir að vísu lengstum verið ein kirkja, en kunnugt er þó um kirkjur eða bænahús á 5 stöðum alls í hreppnum. Sum þessara guðshúsa áttu sér raunar skamma ævi, en þó er rétt að geta þeirra hér allra, og skulu þau talin eftir aldri, eftir því sem heimildir nefna þau. Á
Um langt árabil hefir Stokkseyrarhreppur varið nokkru fé til heilbrigðismála, þótt ekki nemi að jafnaði háum upphæðum, og eru ýmis útgjöld vegna þeirra mála bundin með lögum. Má þar nefna gjöld til sjúkrasamlags, læknisskoðun skólabarna, berklaskoðun, hundahreinsun o. fl. Mikinn kostnað hefir hreppurinn lengi haft af sjúkrahúsvist styrkþega, sem hafa þurft að dveljast á sjúkrahúsum
114-Hreppurinn og heilbrigðismál Read More »
Því var eins farið um störf ljósmæðra og lækna fyrr á öldum, að þau voru öll unnin af ólærðu alþýðufólki, sem til þeirra valdist sökum áhuga og hæfileika, er einum var lagið framar öðrum, og fyrir nauðsynja sakir. Það var ekki fyrr en eftir að landlæknisembættið var stofnað árið 1760, sem kennsla í yfirsetufræði hófst
