Árið 1881 urðu tvö sjóslys á Stokkseyri, er kostuðu 5 menn lífið, og á vertíðinni 1883 fórust þrjú skip í sama mánuði á Eyrarbakka og í Þorlákssöfn og með þeim 21 maður. Þessi hörmulegu slys urðu mörgum minnisstæð og vöktu án efa ýmsa til umhugsunar um það, hversu draga mætti úr broddi slíkra slysa, þá […]
062-Ábyrgðarsjóður opinna róðraskipa Read More »
Árið 1888 var stofnaður sjóður í því skyni að styrkja ekkjur, börn og aðra aðstandendur sjódrukknaðra félagsmanna. Nefndist hann Sjómanna.sjóður Árnessýslu og var stofnaður af gjöfum og tillögum, sem voru að upphæð 425 kr. 52 au. við árslok 1893. Aðalhvatamaður að sjóðsstofnuninni er talinn hafa verið Guðmundur Ísleifsson hreppstjóri á Háeyri.[note]Búnaðarrit 1906, 6. bls.[/note] Félagsmenn
061-Sjómannasjóður og ekknasjóður Read More »
Um þær mundir sem vermenn urðu flestir í veiðistöðvunum austanfjalls var sú merka nýjung upp tekin að stofna til kennslu eða nokkurs konar skólahalds fyrir sjómenn. Forgöngu um þetta hafði Jón Pálsson frá Syðra-Seli, síðar bankagjaldkeri í Reykjavík, og mun starfsemi þessi hafa byrjað 1890, að minnsta kosti í sumum verstöðvunum. Um tilefni skólastofnunarinnar kemst
060-Sjómannaskóli Árnessýslu Read More »
Meðan aðeins fá skip gengu til fiskiveiða frá Stokkseyri, hefir sjór nær ein. göngu verið stundaður af heimamönnum. En því meira sem útgerð óx, því meiri varð þörfin á aðfluttum sjómönnum til þess að manna skipin. Reyndist enginn hörgull á sveitamönnum til þeirra starfa, en þeir, sem aðkomnir voru þannig, kölluðust vermenn.[note]Vermaður, verbúð, vertíð o.
Þegar rætt er um sjósókn og sjávarstörf, er ekki fullsögð sagan, ef ekki er minnzt á þann hlut, sem konur áttu þar að máli. Þó að störf þeirra væru mestmegnis unnin í landi, voru þau engu að síður hin mikilvægustu. Eg ræði hér þó ekki um þær andlegu þrekraunir, sem voru oft hlutskipti kvenna, er
058-Konur við sjóróðra Read More »
Það er alkunna, að Stokkseyri er einhver mesta brimveiðistöð landsins, og raunar má furðu gegna, að þar skuli sjór hafa verið sóttur um aldir og það af slíku kappi og dugnaði sem stundum átti sér stað. Hér þurfti vissulega að hafa hugfast hið forna spakmæli: ,,Kapp er bezt með forsjá.“ Ef vel átti að fara,
Eina veiðarfæri Íslendinga um aldir var handfærið, sem þeir fluttu með sér hingað til lands úr átthögum sínum. Um veiðiskap er víða getið í fornum heimildum, og má til gamans minna á fornt mál um fiskidrátt. sem kemur fram í orðum Ólafs konungs helga við Þormóð Kolbrúnarskáld: ,,Framar hefir þú þá gert um vígin á
056-Veiðafæri og beita Read More »
Allt frá landnámstíð hafa Íslendingar sjálfir smíðað skip og báta til notkunar við fiskveiðar, ferjuhald og flutninga innan lands. Smíðarefnið var ýmist innflutt timbur eða rekaviður, og sögur herma jafnvel, að haffær skip hafi í fornöld verið smíðuð hér á landi úr innlendum efniviði.[note]Íslendinga sögur I, 39, 263; VIII, 155.[/note] Þar eð skipasmíðar voru undirstaða
Frá upphafi vega stunduðu Íslendingar fiskveiðar á opnum róðrarskipum. Stærð þeirra og tegundir voru að mestu leyti hinar sömu um allt land, en þó var ákveðin skipastærð hentugri í einni veiðistöð en annarri, og fór það eftir aðstæðum á hverjum stað. Þannig tíðkuðust að jafnaði stærri skip í Þorlákshöfn og Selvogi en á Stokkseyri og
Þar sem hraunið þrýtur úti fyrir ströndinni, myndast á mararbotni tangar og skagar og á milli þeirra vik og víkur, sem skerast inn í hraunbrúnina. Víkur þessar voru í daglegu tali nefndar holur, og þekktu sjómenn nákvæmlega legu þeirra. Í holunum er sléttur leirbotn, og þar var oft fiskisælt.[note]Sbr. Saga Hraunshverfis á Eyrarbakka, 408. [/note]
